Նվարդ թագուհի
Անշուշտ, ամեն մի հետաքրքիր երևույթի պատմությունը ցանկալի է սկսել դարերի խորքը գնացող ավանդազրույցով, առավել ևս՝ թագուհիների մասին պատմությունը:Մեր դեպքում առկա է հազարամյակներից եկող ավանդապատումը, գեղեցիկ, խորհրդանշանակնան ու պատգամաող խորհուրդը:
Հայոց ազգապատման ավանդույթը սկսվում է Հայկ Նահապետից և նրա ժառանգներից, որոնց մասին տեղեկություներ է հաղորդում հայոց պատմահայր Մովսես Խորենացին:
Մեր ավանդությունը Հայաստանի անկախ պետականության հիմնադրումը կապել է դյուցազն Հայկի հետ: Նա էր, որ հիմնեց հայկական պետականությունը և պատվիրեց յուրայիններին չպաշտել ոչ ոքի, բացի Արարչից… Ի հավելումն Պատմահոր գրառածի ՝ հնագույն միջագետքյան սեպագիր արձանագրությունի ուսումնասիրությունից տեղեկան ենք, որ Հայկ դյուցազնը որդիներ Հայ(ա) Աստծո, որին Առաջավոր Ասիայի մի շարք ժողովուրդներ երկրպագում էին իբրև Արարչի և իմաստության գերագույն Աստծո…
Հայ մատենագրության մեջ գրառված առաջին Հայկյաների շարքում միակն Արա Գեղեցիկն է, ում կինը վկայված է անվանապես:Պատմահոր մատյանում նա հիշատակում է իբրև Արա Գեղեցիկի <<սիրելի կինը>>,որի անունը Նվարդ (Նուարդ) էր:
Մովսես Խորենացու <<Հայոց պատմության>> էջում գրառված <<Արա Գեղեցիկը և Շամիրամը >>վիպասքը համաշխարային գրականության մեջ ստեղծված գեղեցկագույն եկեղեցիներից մեկն է, որ պատմում է հանոն սիրո կատարված մեծագործությունների մասին…Ընդ, որում մեծագործություններ կատարվում երկուստեք…
Աստվածային գեղեցկության տեր Արա Գեղեցիկով համարված` հարավում իշխող Շամիրամը առաջարկում է նրան և՛ իր ձերքը, և՛ իր մեծ թագաորությունը:Արան չի գայթակղվում առաջարկով, և մերժում է Շամիրամին՝ հավատարիմ մնալով իր տիրոջը՝ Նվարդին… Սա վիպասքում փառաբանող առաջինմեծագործությունն է՝ հրաժարումը աշխարհի մեծ իշխանից և հարստություներից՝ հանոն սիրելի կնոջը և ընտանիքի…
Արա Գեղեցիկը վերժված և վիրաորված, սակայն նրան անդառնալիորեն սիրահարված Շամիրամը դիմեց պատերազմի և գրավեց նրա երկիրը:Պատերազմում զոհվեց սիրեցալը, որին հանավանդ զրույցի համաձայն, Շամիրամի հարությունը տվեց արալեզների օգնությամբ:
Շամիրամը դեռ իր կենդանության ժամանկա,Արայի,որդուն,որ ծնվել էր նրա սիրելի նաոջ Նվարդից, և տասներկու տարեկան երեխա մնացել Արայի մահվան ժամանակ, Արա Գեղեցիկի հանդեպ տածած գործի պատճառով, անոնով կոչվում էր Արա, և շարունակում էր, մեր աշխարհի վերակացու մտերիմ նրան լինելով։ Շամիրամի հույսերն ի դերև են ելնում: Երբ դիակն սկսում է քայքայվել, Ասորեստանի թագուհին գաղտնի թաղում է Արային, իր փեսացուներից մեկին է տալիս Արայի հանդերձանքը և լուր է տարածում, թե արալեզները հարություն են տվել նրան։
Շամիրամը արձան է կանգնեցնում Արային «հարություն տվող» աստվածների պատվին և առատ զոհաբերություններ է մատուցում նրանց։ Արայի հարության լուրը տարածելով Հայոց աշխարհում և բոլորին համոզելով՝ Շամիրամը հանդարտեցնում է ժոդովրդի խռովքը։
Շամիրամի հույսերն ի դերև են ելնում: Երբ դիակն սկսում է քայքայվել, Ասորեստանի թագուհին գաղտնի թաղում է Արային, իր փեսացուներից մեկին է տալիս Արայի հանդերձանքը և լուր է տարածում, թե արալեզները հարություն են տվել նրան։
Շամիրամը արձան է կանգնեցնում Արային «հարություն տվող» աստվածների պատվին և առատ զոհաբերություններ է մատուցում նրանց։ Արայի հարության լուրը տարածելով Հայոց աշխարհում և բոլորին համոզելով՝ Շամիրամը հանդարտեցնում է ժոդովրդի խռովքը։
Օֆելյա Առաքելյան, 2-2 կուրս 